System Białych Certyfikatów, wprowadzony w Polsce na mocy Ustawy o Efektywności Energetycznej z 20 maja 2016 roku, ma na celu wspieranie działań, które pomagają obniżyć zużycie energii. Mechanizm ten stanowi nie tylko narzędzie do poprawy efektywności energetycznej, ale także pozwala przedsiębiorstwom na uzyskanie dodatkowych korzyści finansowych za realizację takich działań. W poniższym artykule wyjaśniamy, czym są białe certyfikaty, na jakie działania można je uzyskać i jak wygląda proces ich pozyskania.

Czym są białe certyfikaty?

Białe certyfikaty to świadectwa efektywności energetycznej, przyznawane są za ograniczenie zużycia energii elektrycznej, cieplnej i gazowej oraz ich pochodnych, poprzez przeprowadzenie inwestycji prowadzących do zwiększenia efektywności energetycznej.

Białe Certyfikaty, inaczej świadectwa efektywności energetycznej, to dokumenty wydawane przez Urząd Regulacji Energetyki (URE) w Polsce. Certyfikaty te potwierdzają, że dane przedsięwzięcie przyniosło oszczędności energii i przyczyniło się do poprawy efektywności energetycznej. Białe certyfikaty mają określoną wartość rynkową i mogą być przedmiotem obrotu na Towarowej Giełdzie Energii (TGE), co oznacza, że przedsiębiorstwa mogą je sprzedać, zyskując dodatkowe środki finansowe. Kupującymi są tzw. Podmioty Zobowiązane, czyli prowadzących działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii (elektrycznej, cieplnej), a także obrotu energią lub gazem ziemnym, podmioty handlujące paliwami ciekłymi, dom maklerskie i towarowe domy maklerskie funkcjonujące na TGE. Ustawa reguluje również minimalny poziom cen Białych Certyfikatów.

Na jakie działania można uzyskać Białe Certyfikaty?

Białe Certyfikaty przyznawane są za różnego rodzaju działania, które obniżają zużycie energii. Można je uzyskać na:

1. Modernizację instalacji grzewczych i chłodniczych – np. wymiana kotłów, modernizacja systemów ciepłowniczych i klimatyzacyjnych.
2. Ocieplenie budynków – termomodernizacja, czyli izolacja ścian, dachów czy okien.
3. Wymianę oświetlenia na energooszczędne – np. LED-y zamiast tradycyjnych żarówek.
4. Optymalizację systemów wentylacyjnych – odzysk ciepła z systemów wentylacji.
5. Modernizację systemów napędowych – wymiana silników i urządzeń produkcyjnych na bardziej efektywne.
6. Instalację odnawialnych źródeł energii (OZE) – np. pompy ciepła, kolektory słoneczne.
7. Inne działania wpływające na zmniejszenie zużycia energii końcowej – różnego rodzaju technologie, które obniżają zużycie energii w firmach, budynkach publicznych czy gospodarstwach domowych.

Wszystkie działania, które przynoszą oszczędności energetyczne i są zgodne z ustawą, mogą kwalifikować się do uzyskania Białych Certyfikatów. Jest jednak istotne ograniczenie, otóż Białe Certyfikaty mogą być wydane w oparciu o audyt tzw. przedsięwzięcia jednorodnego rodzaju. Innymi słowy można np. modernizować poprzez instalację systemu SAE parę budynków w ramach jednego projektu poprawy efektywności cieplnej budynków, ale nie można tego łączyć np. z modernizacja oświetlenia. To jest już kolejny niezależny projekt, na który należy przygotować zupełnie odrębny Audyt Efektywności Energetycznej i wniosek do URE.

Jak pozyskać Białe Certyfikaty – krok po kroku

Aby uzyskać Białe Certyfikaty, należy przejść przez kilka kluczowych etapów:

Krok 1: Audyt Efektywności Energetycznej

Przedsiębiorstwo lub inwestor zainteresowany uzyskaniem Białych Certyfikatów powinien rozpocząć od wykonania Audytu Efektywności Energetycznej. Audyt pozwala określić, jakie działania w zakresie efektywności energetycznej są możliwe do przeprowadzenia i jakie oszczędności energii mogą one przynieść porównując aktualnie funkcjonujący obszar do tego samego obszaru po przeprowadzeniu modernizacji. Innymi słowy zestawia wartość potencjalnie bardziej efektywnego zużycia energii po modernizacji do aktualnie zużywanej energii.

Krok 2: Zgłoszenie projektu do URE

Po przeprowadzeniu Audytu Efektywności Energetycznej inwestor lub upoważniona przez niego firma (najczęściej wykonująca audyt) zgłasza wniosek do URE, składając odpowiednią dokumentację. Należy do niej dołączyć audyt, opis planowanego przedsięwzięcia, w tym szczegółowy zakres działań oraz prognozowane oszczędności energii.

Krok 3: Realizacja przedsięwzięcia

Po złożeniu wniosku do URE, inwestor może przystąpić do realizacji projektu. Zazwyczaj wymaga to czasu i zaangażowania specjalistów, ale każdy krok przybliża do uzyskania realnych oszczędności energetycznych.

Krok 4: Zgłoszenie zakończenia inwestycji i oczekiwanie na wydanie Białych Certyfikatów przez URE

Po przeprowadzonej modernizacji, inwestor bądź upoważniona przez niego firma, składają wniosek wraz z wszystkimi załącznikami do URE, potwierdzając zrealizowaną inwestycję i od tego momentu oczekują na rozpatrzenie wniosku przez URE.

Krok 5: Sprzedaż certyfikatu na giełdzie

Gdy przedsięwzięcie zostanie zakończone, Białe Certyfikaty można sprzedać na Towarowej Giełdzie Energii. Uzyskane środki finansowe stanowią dla przedsiębiorstwa dodatkową korzyść finansową z inwestycji w efektywność energetyczną.

Dlaczego białe certyfikaty są opłacalne?

System białych certyfikatów wspiera firmy i inwestorów w modernizacji infrastruktury oraz w działaniach zmierzających do zmniejszenia zużycia energii. Dzięki Białym Certyfikatom przedsiębiorstwa mogą:

• Obniżyć koszty energii – oszczędności wynikające z modernizacji wpływają na niższe rachunki.
• Zwiększyć konkurencyjność – zmniejszenie kosztów operacyjnych związanych z energią może pozytywnie wpłynąć na cenę końcowego produktu lub usługi.
• Uzyskać dodatkowe środki finansowe – sprzedaż certyfikatów na giełdzie przynosi dodatkowe środki.
• Przyczynić się do ochrony środowiska – obniżenie zużycia energii zmniejsza emisję gazów cieplarnianych i ogranicza negatywny wpływ na środowisko.

Podsumowanie

System Białych Certyfikatów w Polsce to rozwiązanie, które zachęca do inwestycji w efektywność energetyczną. Proces ich uzyskania wymaga staranności i spełnienia konkretnych wymogów, ale korzyści z oszczędności energii oraz możliwości sprzedaży certyfikatów na rynku zdecydowanie to wynagradzają. Dzięki Białym Certyfikatom przedsiębiorstwa mogą obniżyć koszty, zyskać przewagę konkurencyjną i wspierać transformację energetyczną kraju.